«Дарога ў адзін канец». Дзейны афіцэр расказаў «Люстэрку», што ў арміі Беларусі думаюць пра вайну з NATO і Украінай

3 красавiка 2025 у 1743661680
Якуб Пушноў / «Зеркало»

З 24 сакавіка на даручэнне Аляксандра Лукашэнкі стартавала праверка боегатоўнасці беларускай арміі. Да гэтага ўкраінскі прэзідэнт Уладзімір Зяленскі заяўляў, што Расія хоча ўцягнуць Беларусь у вайну і разглядае нашую краіну як плацдарм для правакацый у дачыненні да краін NATO. Ці гатовыя беларускія вайскоўцы да магчымага канфлікту з УСУ ці Паўночнаатлантычным альянсам? Пра гэта «Люстэрка» пры пасярэдніцтве BELPOL пагаварыла з дзейным афіцэрам Узброеных сіл. Камунікацыя праходзіла пісьмова, у нас не было магчымасці задаць удакладняльныя пытанні, таму адказы атрымаліся даволі лаканічнымі, аднак нават яны дазваляюць зрабіць шмат важных высноваў.

Палявы выхад 231-й артылерыйскай брыгады на палігоне № 27. Беларусь, 28 сакавіка 2025 года. Фота: Мінабароны

Наш суразмоўца - афіцэр Узброеных сіл РБ. З меркаванняў бяспекі мы не можам назваць яго імя, а таксама род войскаў і горад, дзе ён служыць. Праз BELPOL мы перадалі яму пытанні і атрымалі адказы. Суразмоўца адказваў на іх пісьмова.

«Тыя, хто больш адукаваны, выдатна разумеюць, што вайна з NATO - гэта дарога ў адзін канец»

- Праверку баявой гатоўнасці Узброеных сіл абвяшчалі ў пачатку лютага, а потым другі раз у сакавіку. Гэта шараговыя мерапрыемствы ці яны адрозніваюцца ад ранейшых?

- Для нас яны нічым не адрозніваюцца ад папярэдніх. Нейкіх новаўвядзенняў няма. Я б нават сказаў, што павышанай актыўнасці няма. Ва ўсякім разе ў нас.

- У пачатку лютага Уладзімір Зяленскі заяўляў, што сёлета Расія «зацягне Беларусь у вайну». Ці чулі пра гэта ў арміі, як адрэагавалі?

- Вядома ж, чулі. Але трэба разумець, што калі і ёсць такія планы, то яны, натуральна, не даводзяцца да асабовага складу. Гэта відавочна. Што думаем мы? Безумоўна, нам не хацелася б развіцця падзей у такім ключы. Дурняў няма.

- Што кажуць старэйшыя афіцэры і генералы пра перспектывы арміі нашай краіны ў выпадку непасрэднага канфлікту з Украінай ці краінамі NATO?

- Звычайна нічога. Так пытанне ў войсках не ставяць. Тыя, хто больш адукаваны, выдатна разумеюць, што вайна з NATO - гэта дарога ў адзін канец. Фактычна гэта трэцяя сусветная. І наступствы для ўсіх без выключэння будуць фатальнымі.

- Як на гэта рэагуе асабовы склад?

- Як я сказаў: хто разумнейшы, той выдатна разумее. Тыя, хто дурнейшы, хутчэй за ўсё, нават не думаюць пра гэта. Не спрабуюць неяк заглыбіцца ў наступствы.

- Як вы ацэньваеце гатоўнасць арміі да такога сцэнара?

- Складана адказаць адназначна. Цяпер я б сказаў, што армія не гатовая. Але гэта толькі маё меркаванне. Вы мусіце разумець, што вучэнні (часта проста паказушныя) - гэта адно. Весці рэальныя баявыя дзеянні - зусім іншае. Тым больш калі мы гаворым пра ўмоўнага «праціўніка» (маю на ўвазе Украіну), які і не праціўнік зусім. Ды і да таго ж досведу рэальнай вайны ў іх нашмат больш.

«Расія - як арда. Яна паступова захоплівае краіны і потым выкарыстоўвае іх арміі ў сваіх інтарэсах»

- Калі казаць пра тэхнічную забяспечанасць, ці шмат змянілася пасля нападу Расіі на Украіну ў 2022-м?

- Змены, вядома ж, ёсць. Стала больш разумення, што сабой уяўляе вайна ў цэнтры Еўропы ў XXI стагоддзі, што самае дзейснае. У той жа час выразна відаць, што зброя Беларусі і Расіі старая (то-бок савецкага тыпу), і яе эфектыўнасць нельга параўноўваць з перадавымі мадэлямі заходняй.

- Ці праходзіла мадэрнізацыя тэхнікі? Шмат з'явілася новых адзінак?

- Тэхніка новая ёсць, але яе, як правіла, не так шмат. Напрыклад, наколькі мне вядома, на некаторыя танкі пачалі ставіць так званыя мангалы (краты на вежы, што ствараюць перашкоды для атак з паветра, напрыклад дронамі. - Заўв. рэд.).

Вайскоўцы танкавага падраздзялення УС РБ выпраўляюцца на навучанне ў Расію. 28 сакавіка 2025 года. Фота: Мінабароны

- Як у арміі ставяцца да перспектывы размяшчэння ў Беларусі расійскіх сістэм «Арэшнік» і магчымага з'яўлення ядзернай зброі? Гэта добра для краіны ці можа прывесці да праблем у выпадку канфлікту з NATO?

- Я не магу сказаць за ўсіх, але тыя, з кім маю зносіны, разумеюць што гэта, па-першае, вялікая залежнасць ад Расіі. А па-другое, прадвесце чагосьці нядобрага ў будучыні.

- Як у арміі ставяцца да ўсё большай залежнасці нашай краіны ад усходняй суседкі? З пункту гледжання вайскоўцаў, перспектыва аб'яднання - гэта добра ці дрэнна?

- Адэкватныя вайскоўцы разумеюць, што ў будучыні гэта стане праблемай. Бо Расія - як арда. Яна паступова захоплівае краіны і потым выкарыстоўвае іх арміі ў сваіх інтарэсах.

- На чыім баку ў цэлым асабовы склад і афіцэры беларускай арміі - Расіі ці Украіны?

- На жаль, большасць за Расію. Так выглядаюць наступствы негатыўнай селекцыі.

- Што асабіста вы будзеце рабіць, калі загадаюць ваяваць з УСУ ці арміяй NATO?

- Не ведаю.

«Пастаянна паўтараюць, што Захад - вораг, а краіны Балтыі - спрадвечна нашыя землі»

- Ці працягваюцца ў арміі чысткі па палітычных матывах праз падзеі 2020 года?

- Так. Чысткі ёсць.

- Ці чуваць нешта пра вагнераўцаў у Беларусі? Яны працягваюць навучаць нашых вайскоўцаў?

- Наколькі я чуў, у Беларусі іх засталася лічаная колькасць.

- Што кажуць ідэолагі пра цяперашняе палітычнае і міжнароднае становішча? Як ацэньваюць перамовы ЗША з Расіяй і Украінай? Асабовы склад рыхтуюць да міру ці да трэцяй сусветнай?

- Ідэалагічная напампоўка простая: Захад прагніў, ён жабрак, людзі там галадаюць. Таксама пастаянна паўтараюць, што Захад - вораг, а краіны Балтыі - спрадвечна нашыя землі.

- Увосень у нашай краіне пройдуць расійска-беларускія вучэнні «Захад 2025». Як ідзе падрыхтоўка і ці ёсць асцярогі, што войскі РФ застануцца ў нас, як гэта было пасля вучэнняў «Саюзная рашучасць» у 2022-м?

- Так, такія асцярогі ёсць. Ёсць таксама меркаванне, што менавіта ў гэты час у Беларусь прыбудзе тактычная ядзерная зброя і «Арэшнік».

«Няма такога, каб кватэры раздавалі налева і направа»

- Колькі цяпер зарабляюць афіцэры? Як мяняўся памер зарплаты пасля пачатку вайны ва Украіне?

- Заробкі розныя. Усё залежыць ад выслугі, звання, пасады. У сярэднім гэта дзесьці 1500−2100 рублёў за месяц. Але ёсць, вядома ж, і вышэйшыя.

- Якая аплата задаволіла б вайскоўцаў, падалася б ім адэкватнай працы?

- Складанае пытанне. Людзі павінныя атрымліваць больш. Але з іншага боку, беларуская армія - гэта не прафесіяналы. Асабіста маё меркаванне: тут неабходная рэформа. На жаль, цяпер гэтага не будзе. Не пры гэтай уладзе.

Занятак па тактычна-спецыяльнай падрыхтоўцы аднаго з падраздзяленняў 557-й інжынернай брыгады Узброеных сіл РБ. Беларусь, 27 сакавіка 2025 года. Фота: Мінабароны

- Якія ёсць бонусы ў дадатак да зарплаты? Маю на ўвазе прадстаўленне службовага жылля, магчымасць пабудаваць сваё, прэміі. Ці стала іх больш пасля 2022-га?

- Фінансаванне ў цэлым засталося на тым самым узроўні. Няма такога, каб кватэры раздавалі налева і направа.

- Ці ёсць адток кадраў? З якіх сфер актыўней сыходзяць, каго не хапае?

- Адток заўсёды ёсць. Проста для многіх армія ў цяперашніх рэаліях - гэта сацыяльны ліфт. Людзі з вёсак ідуць служыць. І яны гатовыя выконваць усе загады за тыя даброты, якіх яны ніколі ў сваім жыцці не атрымалі б без арміі.

Чытайце таксама